Dongeng mujudake crita rakyat kanggo nglelipur utawa ngisi waktu luwang, sing isine ngayawara utawa ora ana kasunyatane.
Tuladha dongeng yaiku fabel lan legendha.
- Fabel mujudake dongeng kang paragane wujud kewan sing atingkah laku kaya salumrahe manungsa: bisa omong-omongan, nindakake sawijine karya, tulung-tinulung, lan sapiturute. Tuladha: Kancil lan Tikus, Anak Wedhus Ian Serigala, Pitik karo Manuk Elang, Ian sapanunggalane.
- Legendha mujudake dongeng sing nyritakake dumadine sawijine papan panggonan utawa kadadean alam. Tuladha: Banyuwangi, Jember, Surabaya, Ian sapanunggalane.
Titikane (ciri-ciri) dongeng, yaiku:
- Critane mung cekak wae;
- Alure prasaja banget;
- Ukara pambuka mawa tembung: dhek jaman biyen, biyen, Isp.
- Sipate fiktif utawa ngayawara;
- Ana paraga kang tumindak apik Ian ala;
- Isine: bab-bab kang salaras karo kahanane bocah;
- Ngandhut pitutur
Mupangat dongeng diwaca utawa dirungokake, ing antarane:
- Ngulinakna budaya maca (nalika diwaca).
- Ngundhakake ketrampilan ngrungokake (nalika disemak).
- Nanemake budi pakerti luhur.
- Mbiyantu bocah tepung emosi (pangrasa batin).
- Ngraketake gayutan emosional, nalika ditindakake antarane ibu Ian anak utawa simbah Ian putu.